Hoe is het als je kleinkind in Ghana wordt geboren? Mijn ouders waren bij ons in Ghana op bezoek toen ons dochtertje Anniek vorige maand werd geboren. Lees hieronder in hun verslag alles over die periode en hoe zij het beleefd hebben!
Het is het vijfde jaar op rij dat we naar Ghana afreizen. “Je boft maar met een zoon in Ghana” hebben we vaak te horen gekregen, “een mooie vakantiebestemming”. Voor ons gaat die vlieger niet op, want Noord-Ghana is geen vakantieland en je (klein)kinderen maar een paar weken per jaar zien is geen luxe. Onze zoon Jasper is in 2010 getrouwd met de Ghanese Mary Jarga, geëmigreerd en uitgezonden door Kerk in Aktie naar Tamale in Noord-Ghana. Daar werkt hij als trainer-pastor op het Presbyterian Lay Training Centre (PLTC).
Op 26 mei vliegen we van Amsterdam naar Accra. We gaan met een blijde spanning omdat we hopen de geboorte van het tweede kindje van Jasper en Mary mee te maken. Daarom hebben we geen reisplan gemaakt; we weten immers niet hoe de komende drie weken gaan verlopen. Wel hebben we genoeg boeken meegenomen om de tijd die we misschien moeten wachten in te vullen.
Na zes en een half uur vliegen landen we op Kotoka-Airport in Accra in een totaal andere wereld. We weten inmiddels onze weg te vinden naar de taxi’s, en in het hotel worden we door het personeel herkend. Onderweg verbazen we ons erover dat het straatbeeld al een beetje vertrouwd aanvoelt. De volgende morgen vliegen we door naar Tamale waar we door Jasper, Mary en Albert van het vliegveld worden afgehaald. Het weerzien ontroert ons allemaal, vooral is het bijzonder dat Albert ons direct herkent. Samen liedjes zingen via Skype is niet voor niks geweest.
De eerste week zijn we heel erg opa en oma voor Albert, Samatha en Hyacinth: samen zwemmen, boekjes voorlezen en met de duplo spelen. Vanaf de allereerste dag merken we er niets van dat we elkaar een jaar niet gezien hebben. Er is een sterke band tussen Albert en ons en ook Samatha en Hyacinth vinden het fijn om bij ons te zijn. We ontdekken dat de periode dat Albert bij ons in huis geweest is tijdens zijn hartoperatie een enorme band heeft gesmeed. We zijn er dankbaar voor. Het opgewekte karakter en de stralende lach van Albert nemen bij ons ook de zorg om zijn gezondheid weg die wij onbewust nog met ons meedroegen.
In afwachting van hoe het zal gaan, trekken we die eerste week ook veel met Jasper op. Elke morgen komt hij bij ons en drinken we samen koffie die we uit Nederland hebben meegebracht. We spreken de dag door en proberen zoveel mogelijk van zijn dagelijks werk mee te maken. Wij vinden het fijn om een beeld te hebben van zijn leven om dat mee te kunnen nemen als we weer naar huis gaan. We merken aan Jasper dat ook hij het fijn vindt om met ons te sparren over dingen die in Ghana zo gewoon zijn, maar waar hij nooit aan zal wennen.
Dan, op zaterdag tijdens een ochtendwandeling van Gilbert door de yamvelden, gaat zijn telefoon: Mary heeft al een poosje weeën! De kinderen komen naar ons en Jasper brengt Mary naar het ziekenhuis. Voor Jasper begint nu het grote wachten, want in Ghana is het niet gebruikelijk dat een man bij de bevalling is. Samen met Mary’s moeder Monica wacht hij op de gang. Gelukkig heeft een vriendin van Mary dienst, zodat hij af en toe informatie krijgt over de vorderingen. Het verloopt spoedig.
Rond drie uur wordt een meisje geboren. ’s Avonds om tien uur, wanneer er eindelijk een zuster is die Mary naar huis stuurt, mag Jasper haar ophalen. Thuis zitten we klaar om Mary en haar dochtertje te verwelkomen. Het blijkt een prachtig mooi en duidelijk zichtbaar gezond meisje! En ook Mary ziet er stralend uit. De bevalling is ook voor haar snel verlopen. Ze vertelt dat het zwaarste moment van de bevalling was toen ze met volledige ontsluiting naar een ander gebouw moest lopen om daar te bevallen!
In de dagen die volgen komen af en toe mensen langs om te feliciteren en het nieuwe mensje te bewonderen, maar de meeste mensen zullen pas komen op de ‘naming ceremony’. In Ghana is het de gewoonte dat een pasgeboren kindje pas na minimaal zeven dagen na de geboorte zijn of haar naam krijgt. Voor ons ligt dat anders, wij weten vaak al voor de geboorte de namen van het nog ongeboren kindje en zodra het geboren is vertellen we dat aan iedereen. Omdat Jasper dat ook zo beleeft vertelt hij ons de eerste avond al haar naam. We moeten het wel geheim houden, vooral voor de kinderen, omdat zij al gauw doorhebben dat wij de naam wel weten. Ze zijn erg alert op wat wij tegen elkaar zeggen en of wij ons niet verspreken.
Ons leven staat die week helemaal in het teken van de voorbereiding van de ‘namingceremony’. De viering zal plaatsvinden op het terrein van het PLTC voor het huis van Jasper en Mary. Er worden ongeveer 250-300 mensen verwacht die na de dienst allemaal blijven eten.
Gelukkig wil de kok van het Centrum het eten klaarmaken. Aan ons de taak om met Jasper de inkopen te gaan doen op de markt van Tamale: 50 kg rijst, 250 kippenpoten, 5 liter olie, tomaten, kool, gedroogde sardines, kruiden, pindapasta en gember etc. Van de gemeente in Nyarizee hadden Jasper en Mary al een geit en een zak maïs cadeau gekregen. Hiervan wordt t.z. met soup gemaakt. Alles wordt geserveerd in ‘take away-bakjes’.
Bij het hoofdkantoor van de Presby-kerk halen we een paar honderd waterzakjes uit het Salem-waterproject. En om het helemaal af te maken voor iedereen een flesje frisdrank. Als het op de ochtend van de ‘naming met 28°C redelijk koel aanvoelt, moet als de wiedeweerga de frisdrank uit de koeling worden gehaald omdat Ghanezen ze anders te koud vinden om te drinken.
Het terrein wordt op vrijdag schoongemaakt door jeugd van Nyarizee. Met bezempjes van soort rieten stengels wordt al het zwerfvuil bij elkaar geveegd en in de fik gestoken. Iedere 20 meter weer een vuurtje. Na afloop ziet het er een stuk netter uit.
Omdat de naming ceremony een feest is, gaan alle dames van de familie in het nieuw. Albert krijgt voor deze gelegenheid zijn eerste smock, en opa, Dada (Jasper) en hij dragen die dag een smok in de traditionele kleuren van de Gonja stam.
Mary en oma laten hun kleren maken, en wij nemen Samatha en Hyacinth allebei een keer mee om hun eigen jurk uit te zoeken. Ze weten precies wat ze willen, bij binnenkomst in de winkel wijzen ze direct aan waar ze al heel lang naar uit kijken. Voor Samatha zoals ze zelf zegt een ‘Biiiig dress with flowers!!’
Tijdens de ‘naming ceremony’ wordt de naam gegeven aan het nieuw geboren meisje, en zal ze direct worden gedoopt. Oma Tineke krijgt de eer om het kleine meisje in haar armen te houden die dag, wat echt heel bijzonder en ontroerend is. Het lijkt of ze hierdoor een beetje extra met elkaar verbonden zijn, en dat voelt fijn. Het kan wel weer een jaar duren voordat ze haar weer in haar armen heeft….
Prachtig is het moment waarop de zegen over haar en het gezin wordt uitgesproken, en iedereen die aanwezig is vier keer haar naam roept: Anniek Kawuche Maas. Vanaf dat moment is Anniek voor iedereen bekend. Een bijzondere ervaring om dit niet alleen mee te maken, maar er ook deelgenoot van te zijn.
Als we de woensdag erna weer door de uitgedroogde savanne naar het vliegveld van Tamale rijden laat Jasper ons ‘An Irish Blessing’ horen: “May the rain fall soft upon your fields…., until we meet again, may God hold you ever in the palm of His hand”. De woorden raken ons in dit landschap in deze situatie. Ontroerd nemen we afscheid en beseffen dat we de reis rondom de geboorte van Anniek zelf niet beter hadden kunnen plannen, we hebben alle belangrijke momenten met Jasper en zijn gezin mee kunnen beleven. We zijn enorm dankbaar!!
Gilbert & Tineke Maas